Farklı Sosyal Kuşaklar ve Özellikleri

Bilim açısından bakıldığında; kuşak (nesil, jenerasyon) Latince generāre kelimesinden gelen, yaratmak anlamında bir kelimedir. Ayrıca, biyolojik bilimlerde doğurma olarak da bilinen yavru üretme eylemidir. Akrabalık terminolojisinde ise, ebeveyn-çocuk ilişkisinin belirlenmesinde

kullanılan yapısal bir terimdir.
Bu kapsamlarda kuşak kelimesi, belirli bir süre içinde; “aynı önemli olaylar, deneyimler vb. gibi belirgen bir popülasyon içinde yaşayan insanlar” demektir…

Daha anlaşılır (basit) olarak tanımlayalım :

Kuşak Nedir?

1. Genel tanımı : “Yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, yazgıları yaşamış,  sorumluluklarla yükümlü olmuş kişiler topluluğu”,
2- Tarih felsefesi ve kültür tarihindeki tanımı : “Yeni bir anlayışta yeni bir yaşama duygusunda, yeni biçimlerde birleşen, eskiden belirgin çizgilerle ayrılan kişilerin topluluğu”.

Geçmişten günümüze her sonraki nesil daha gelişmiş, daha ilerlemiştir.
Ancak, bu ilerleme döneminde yaşayan her kuşak, kendinden bir önceki kuşağı “çağ dışı”, “geri kafalı” ve “tutucu” bulurken, bir sonraki kuşağı ise, sorumsuz ve saygısız olarak değerlendirmiştir.

Sosyal bilimcilerin farklı isimlerle tarif ettiği, kültürel özellikleri bakımından birbirinden farklılaşan sekiz kuşak (jenerasyon) ve bu kuşakların özelliklerini anlatan pek çok değişken bulunmakta…

Sekiz kuşak :

• Büyük Değişim Kuşağı (The Lost generation):1900-1914 arasında doğanlar
• Umut Kuşağı (The Greatest generation):1914-1924 arasında doğanlar
• Buhran Kuşağı (The Slient Generation):1925-1945 arasında doğanlar
• Bebek Patlaması Kuşağı (Baby Boomers) :1945-1965 arasında doğanlar
• X Kuşağı (Generation X):1965-1977 arasında doğanlar
• Y Kuşağı (Generation Y):1977-1994 arasında doğanlar
• Milenyum Kuşağı (Millenials Generation):1994-2003 arasında doğanlar
• Z Kuşağı (Generation Z):2003 ve sonrası doğanlar…

Bu yazıda; ağırlıklı olarak sekiz kuşaktan, son beş kuşak incelenecektir.
-
1945 yılından sonraki süreçde kuşak türleri şöyle tanımlanmaktadır :

Baby Boomer Kuşağı (1946-1964)

En yaşlısı 66, en genci 48 yaş civarında. Bunlara “Sandviç Kuşağı” da deniyor, çünkü aynı evde önce çocuklarına, sonra yaşlanan ana-babalarına baktılar.

Dünyanın insan hakları hareketlerini, radyonun altın çağını, Türkiye’nin ise ihtilali ve çok partili döneme geçiş sancılarını yaşadığı yıllar. Sadakat duyguları yüksekti, kanaatkârlardı; aynı yerde uzun süre çalıştılar. Teknoloji kimine yakın kimine uzak oldu, çok benimseyemediler.

İçlerinden en idealistleri toplumsal haksızlıklara isyan edip 68 gençlik hareketlerinin kahramanı olurken, büyük çoğunluk hayattan beklediklerini elde ettiğini düşünerek tatmin ve mutlu oldu.

İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki “nüfus patlaması” yıllarında doğan bu 1 milyar bebeğe “Baby Boomers” deniyor. 2000′lerde artık yaşları 50′yi geçmişti, ceplerinde paraları vardı, ömrün uzadığını biliyorlardı, “iyi yaşlanmak” hatta mümkünse yaşlanmamak için çaba sarf ettiler.

X Kuşağı (1965-1979)

Dünyanın petrol krizini, Türkiye’nin ise sağ-sol çatışmalarını yaşadığı yıllar. En yaşlısı 47, en genci 33 yaşında. Dünyaya gözlerini, merdaneli çamaşır makinesi, transistorlu radyo, bantlı teyp ve pikapla açtılar.

Sadakat duyguları duruma göre değişir, daha iyi kariyer imkânları ararlar. Toplumsal sorunlara duyarlılar, iş motivasyonları yüksek, otoriteye saygılı ve kanaatkârlar. Kadınlar iş gücüne katılmaya başladı. Daha az çocuk sahibi oldular. Paraya daha fazla odaklandılar ve bireycilik önem kazandı. Boşanma, HIV, uyuşturucu gibi kavramlarla tanıştılar.

Y Kuşağı (1980-1999)

En yaşlısı 32, en genci 13 yaşında. Sadakat duyguları az. Teknoloji hayatlarında pek çok şeyin simgesi. Narsist, bireyci ve girişimciler. Çalışmaktan hoşlanmıyor, eğlenceyi, kazanmayı çok seviyorlar.

Beklentileri yüksek ama bedelini ödemek istemiyorlar. Hızlı tüketiyorlar. Türkiye’de yağ kuyruklarını, benzin sıkıntısını yaşamadıkları için “her şey her zaman böyleydi ve böyle olacak” sanıyorlar.

Eş zamanlı olarak birkaç işi birden yapabilirler. Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 25′i bu kuşaktan. Çok önemli bir diğer faktör ise “akran onayı”. Sıra arkadaşının, mesai arkadaşının, internetteki oyun arkadaşının önermediği ve onaylamadığı bir ürün ile Y’nin buluşması çok zor. Standart olanı sevmez, kendine özel olanı ve üstelik “hemen-şimdi” ister. Y’nin dikkatini çekmek istiyorsanız, mesajınızı, markanızı, iletişiminizi sadeleştirmeniz gerekir.

Z Kuşağı (2000-2012)

“İnternet kuşağı” da denen bu ufaklıkların en büyüğü henüz 13 yaşında. Bunlar tam teknoloji çağı çocukları.

Taşınabilen, hep yanlarında olan küçük aygıtları, bilgisayar, MP3 çalar, i-Pod’ları, cep telefonları, DVD oynatıcıları ayrılmaz parçaları. Onlar, ev ödevi yapamadıklarında “elektrikler kesildi, ondan yapamadım” değil; “internet bağlantım kopuktu” diyen kuşak…

Sorgusuz yaşayacaklar çünkü iş hayatına atıldıklarında karar vermelerini gerektiren her şey sistemler tarafından yapılıyor, yapay zekâ tarafında karar veriliyor olacak. Çok diplomalı, uzman ve buluşçu olacaklar. Tatminsiz, kararsız ve doğuştan tüketiciler..

Kuşakların başka (farklı) tanımlamaları :

1. Sessiz Kuşak (The Silent Generation)

Şavaş kuşağı adı da verilen, 1925-1945 yılları arasında iki dünya savaşı arasında doğan kuşaktır. Bu dönemin en önemli olayları II. Dünya Savaşı ve ekonomik buhran.

2. Baby Boomers (BB)

1950′den sonra artan doğum oranları sonucunda ortaya çıkan nesildir. Yüksek refah düzeyine sahip bir ortamda büyüyen bu kuşak bireyselliği ön planda tutmaktadır. Baby-Boomer kuşağı tüm dünyayı politik olarak etkileyen 68 kuşağını yaratan çocuklardır.

3. X kuşağı (Generation X / Baby Busters)

Baby Boomers kuşağının çocuklarıdır. Özellikle 1965 – 1976 yılları arasında doğan kuşak olup, o dönemde yaşanan ekonomik krizlerden ve sosyal sancılardan etkilenen kayıp kuşak diye de ifade edilen bir nesildir.

Çalışan, birkaç yerden para kazanan veya işten ayrılmış anne-babaların çocuklarıdır. İşsizlik kavramını ailelerinde gördükleri için işlerine sıkı sıkıya bağlıdırlar ve genellikle mecbur kalmadıkları sürece işlerini değiştirmezler. Bu kuşakta eğitim çok önemlidir. Teknolojiyle sonradan tanışmış bir kuşaktır.

4. Y kuşağı (Generation Y / Echo Boom)

1977-1994 arası doğumlu nesildir. En önemli özelliği özgürlük ve teknolojidir.
Y kuşağının temel özellikleri bilgiye hemen ulaşmaları, teknolojiyi çok iyi kullanmaları ve yalnızlıktır. Bu kuşağın bir diğer özelliği de, kendilerine çok fazla güvenmeleridir.

5. Milenyum kuşağı (1994-2003 yılları arasında doğan kuşak) ve
6. Z kuşağı (2003 yılından sonra doğan kuşak) sınıflamalarının içerisinde olan, ama haklarında henüz çok az şey bilinen kuşaklardır…
-
Konu hakkındaki benzer yazılar :
- Sosyal Kuşaklar
- “Baby Boomer” Nedir?
- Kuşaklar Karıştı
-
Yazanın Notu :

Her kuşağın (neslin) içinde doğduğu koşullar ister istemez o neslin hayata bakışını belirler. Bu anlamda her birimiz belki de anne-babalarımızdan daha çok kendi zamanımızın çocuğuyuz.

Anne-babalar çocuklarını kendi değer yargılarıyla yetiştirebilirler; ama onların dünyayı algılayışları, beklentileri ve davranışları kendilerine özgü olacaktır. Bizler nasıl kendi anne-babamız gibi olamadıysak onlar da bizler gibi olamayacaklar.

Her kuşak (jenerasyon, nesil) kendi zamanının trendleri, ruhuyla yoğrulur ve kendi zamanının trend ve ruhunu yansıtır.

Herkesin kişilik özelliklerine saygı göstermek zorundaysak, kuşak farklılıklarının getirdiği farklı anlayış ve yaşam tarzlarına da saygı göstermemiz şarttır.

İnsan ömrünün uzadığı ve farklı kuşakların aynı zamanı paylaştığı bir dünyada kuşak farklılığına saygının; farklı ırk, farklı dinlere saygı göstermek kadar önemli olduğu asla unutulmamalıdır…

Yazanın Notu’na Güncelleme, 09 Haziran 2013 :

Bu yazı iki ay önce yazılmıştı.
Bugün, ülkemizdeki Gezi Parkı Eylemleri, yazanın notlarına bir güncelleştirme yapılmasını zorunlu hale getirmiştir.

Gezi Parkı’nın doğru değerlendirilmesi için :

- “Eylemleri (sosyolojiktir) ve eylemcileri sosyal bilimler doğrultusunda ele almak,
- Sebepleri, çözümlerine sağduyulu, siyasi görüşler, iddialar vb. her türlü diğer yaklaşımlardan uzak kalarak bakmak,
- Bu çağın koşulları, demokrasi kriterleri, insan hakları, bir arada yaşayacak toplumun dengelerini, birbirlerine sevgi/saygılarını zedelemeyecek barışcıl, incitmeyen, kırmayan, hor görmeyen ve sevgi/saygı temelindeki nazik
üsluplarla donatılmış söylemlerle çözmek,
- Özetle; eylemlere katılmakta olan 80 ve 90 kuşağı bu gençlerin talepleri, onlara destek veren, fiilen eylemlerine katılan daha eski kuşaklarla kurmayı başardıkları örnek iletişim, toplum üzerinde kazandıkları sempati ve destek, konularını daha gerçekçi, sağlıklı ve uzlaşmaya yönelik olabilecek her türlü diyaloğu öne alarak çözüme götürmek”,

Hususlarının, fevkalade önemli olduğunu, bu ülkenin bir evladı olarak belirtmekte yarar görüyorum…

Şiddetten uzak ve sevgiyle kalınız